50. OKTOBARSKI SALON

50. Oktobarski Salon
Beograd, 2. oktobar – 15. novembar 2009.
Oktobarski salon je reprezentativna manifestacija ostvarenja iz oblasti vizuelnih umetnosti u Srbiji, čiji je osnivač i pokrovitelj Grad Beograd. Osnovan je 1960. godine kao izložba najboljih ostvarenja iz oblasti likovnih umetnosti, da bi 1967. godine postao značajna smotra aktuelnih tokova i u primenjenoj umetnosti. Svojom tradicijom dugom četiri decenije, Oktobarski salon predstavlja značajan segment u proučavanju moderne srpske umetnosti druge polovine 20. veka. Salon je postao referentna tačka srpske kulture, reprezentativna smotra stvaralaca u oblasti vizuelnih umetnosti i velika autorska izložba čiji su selektori i kustosi stručnjaci u ovoj oblasti. Tokom svoje istorije menjao je koncepciju i oblike organizovanja, ali je ostao snažan izazov kreativnoj svesti.

Umetnički direktor: Branislava Anđelković

Izložbeni prostori: Muzej 25. maj - Muzej istorije Jugoslavije, Kulturni centar Beograda, Centar za kulturnu dekontaminaciju, Kunsthistorishes Mausoleum, Garaža u Masarikovoj ulici
Organizacija i produkcija: Kulturni centar Beograda

Projekat OKOLNOST motivisan je neophodnošću sagledavanja scene savremene umetnosti u Srbiji u njenim internacionalnim dimenzijama i u odnosu na okolnosti njene lokalne produkcije. Okosnicu projekta čini izložba kroz koju će se sagledati markantne, inspirativne i kritički utemeljene umetničke pozicije u Srbiji u ovom trenutku, odnosno rad onih umetnika koji su izgradili specifične umetničke jezike i filozofije, u različitim medijima, i u odnosu na koje postoji potreba što celovitijeg predstavljanja široj publici u Beogradu i Srbiji. Izložba OKOLNOST nije koncipirana kao „aglomeracija“ radova već kao pokušaj da odabrani projekti pozvanih umetnika predstave jedinstvenost i specifičnost pozicija i propozicija na savremenoj sceni u odnosu na društvene procese a posebno u odnosu na realan osećaj krize u kojoj živimo.

Od kada je Oktobarski Salon 2004. godine prerastao iz izložbe lokalnog karaktera u međunarodnu umetničku manifestaciju, osim dugo očekivane internacionalizacije došlo je i do spornog diferenciranja figure „domaćeg umetnika“ i figure „međunarodnog umetnika“. Ovogodišnji Oktobarski Salon sa svojim težištem na umetnicima koji većinom žive i rade u Srbiji ali koji su prisutni na međunarodnoj sceni, nema za cilj da vrati Oktobarski Salon u domen lokalnog događaja već upravo da označi „domaćeg umetnika“ kao „međunarodnog umetnika“ koji ostaje vezan za lokalna iskustva na osnovu kojih formira inicijative i sugeriše intervencije. Na izložbu su kao gosti pozvani i neki umetnici koji ne žive u Srbiji ali čiji rad smatramo aktivnim činiocem savremene umetnosti u ovoj sredini.

Na ovoj izložbi je posvećena pažnja onim projektima kod kojih iskustva, inicijative i intervencije imaju lokalno uporište ali internacionalnu rezonantnost i značenjski kapacitet. Projekti koji će biti prikazani ne izražavaju samo „bavljenje“ umetnika pitanjima od sistemskog značaja za društvo i umetnost, već su neposredne intervencije u našem poimanju i našem odnosu prema tim pitanjima. I to bez obzira da li se radi o pitanjima položaja i uloge umetnika, (ne) postojanja umetničkog sistema, nestajanja umetnosti iz javnog i medijskog prostora, neadekvatnog govora o umetnosti, ili pak o gorućim temama društvene i ekonomske krize kao što su proces privatizacije, socijalno raslojavanje, kulturna izolovanost, trauma istorijskog sećanja, građanska neaktivnost i inertnost, društvena (ne)tolerantnost, itd.

S obzirom da je Oktobarski Salon umetnička manifestacija koja je najvidljivija za širu publiku u Srbiji, polazišna ideja je da se ovim projektom iniciraju i mehanizmi komunikacije između umetnika i publike tako što će kustoska orijentacija pre svega biti motivisana potrebom da se savremena umetnost predstavi ne samo kroz izložbu već i kroz različite prateće događaje koji imaju za cilj uspostavljanje dijaloga i bolje razumevanje pozicije i uloge umetnika u društvu. Izložbu će pratiti katalog i vodič u kojima će svaki pojedinačni umetnik biti celovito prikazan ne samo kroz autorstvo nad određenim radom već i kroz kompleksnost svoje umetničke, intelektualne, političke i etičke pozicije. Kao prateći događaji biće organizovane serije razgovora na teme koje su relevantne za identifikovanje postojeće umetničke scene i na ovaj način će biti omogućeno da se što širi krug aktivnih umetnika i svih onih koji se umetnošću bave (kustosi, teoretičari, istoričari, galeristi) uključi svojim glasom u prepoznavanje i tumačenje okolnosti u kojima deluju.

U okviru OKOLNOSTI biće realizovana i dva posebna prateća umetnička projekta. Projekat Individualni kolektivizam Igora Grubića čini serija kratkih televizijskih priloga u kojima se za najširu publiku predstavljaju umetnici zastupljeni na izložbi. Ovi TV portreti će biti emitovani tokom trajanja Oktobarskog salona. Projekat Raše Todosijevića, Umetnik kao prorok, realizovaće se u javnom gradskom prostoru i činiće specifičan oblik komunikacije između umetnika i socijalnih/ličnih okolnosti kojima je uslovljen. U oba projekta umetnici su ti koji intervenišu unutar uobičajenih „promotivnih“ delatnosti kada su ovakve izložbe u pitanju.(članak preuzet sa originalnog sajta festivala).